Bonarówka

Na zdjęciu: Kościół filialny parafii w Żyznowie, dawniej cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Matki Bożej w Bonarówce, fot. Bartłomiej Bara

Bonarówka – wieś w gminie Strzyżów, położona w Czarnorzecko-Strzyżowskim Parku Krajobrazowym, przy drodze powiatowej nr 1933 R Wysoka Strzyżowska – Bonarówka – Żyznów. Zajmuje powierzchnię 1095,82 ha i liczy 168 mieszkańców (2011 r.)^[1]. Sąsiaduje z: Wysoką Strzyżowską, Brzeżanką, Godową, Żyznowem oraz Krasną i Węglówką (powiat krośnieński). Nazwa wsi wywodzi się prawdopodobnie od nazwiska jej pierwszego właściciela, który w dokumencie z 1581 r. zapisany jest jako Seweryn Bonar^[2]. Najprawdopodobniej był to przedstawiciel znanego wówczas na terenie ziemi sandomierskiej rodu Bonerów^[3]. A. Kluska łączy powstanie wsi z ruskim bojarem Michałem Rochem Bonarem, który w 1460 r. czterem Rusinom o nazwiskach: Kaczmarski, Hołodyński, Golej i Lisko miał dać pozwolenie na wyrąb lasu w tym rejonie i zagospodarowanie tych terenów na cele rolnicze^[4]. Do II wojny światowej Bonarówka zamieszkana była w większości przez społeczność obrządku wschodniego, która uczęszczała do cerkwi istniejącej tutaj już od 1460 r. Parafia unicka erygowana została w Bonarówce w 1630 r.^[5]  W tym też czasie wybudowano nową cerkiew, gruntownie przebudowaną w 1841 r. pod kierownictwem cieśli Ioana Lisko^[6]  oraz pod koniec XIX w. Po 1945 r. cerkiew przemianowana została na kościół filialny pw. Opieki Matki Bożej Parafii Rzymskokatolickiej pw. Przemienienia Pańskiego w Żyznowie. W latach 1993–2004 została gruntownie odrestaurowana staraniem ks. S. Piątka, proboszcza parafii w Żyznowie.
Współcześnie w Bonarówce funkcjonują m.in.: kościół filialny pw. Opieki Matki Bożej, Koło Gospodyń Wiejskich (od 1957/1958 r.) i Ochotnicza Straż Pożarna (od 1952 r.). W Bonarówce warto zobaczyć m.in.: zabytkowy obiekt dawnej cerkwi, wewnątrz figuralno- ornamentalną polichromię ścienną wykonaną przez Pawła Bogdańskiego (1898 r.) i ukraińskiego artystę Pawła Zaporożskiego (lata 30. XX w.), nastawy z namiestnymi ikonami (XIX w.), wysokiej klasy ikony: Wprowadzenia Bogarodzicy do Świątyni (I połowa XVII w.) i Pokrow Bogarodzicy (połowa XVIII w.), cerkiewną rzeźbę Chrystusa Zmartwychwstałego (XVII w.); założony w I połowie XIX w. greckokatolicki cmentarz z 38 nagrobkami, z których najstarszy pochodzi z 1902 r.; kapliczki z XIX w. Ciekawostki: Cerkiew w Bonarówce stanowi jeden ze 132 obiektów Szlaku Architektury Drewnianej, znajdujących się m.in. na terenie powiatu strzyżowskiego. Szlak ten utworzony został dla ochrony i promocji zabytków budownictwa drewnianego na pograniczu polsko- słowackim. Przez Bonarówkę prowadzi popularna trasa rowerowa oraz szlak zielony PTTK Strzyżów – Brzeżanka – Odrzykoń – Krosno. W okolicach Bonarówki znajduje się jedna z największych w polskich Karpatach fliszowych osobliwość geologiczna, tzw. „czapka tektoniczna”^[7].