Logo
Pogoda

18°C

  • sgps
  • e-puap
  • bip
  • Kontrast 1
  • Kontrast 2
  • Kontrast 3
  • Kontrast 4
Tłumacz

Tłumacz

STRZYŻÓW POGODA

Zaborów

wydrukuj
Zaborów

Na zdjęciu: Kościół parafialny w Zaborowie z figurą Chrystusa – pomnikiem ku czci poległych w obronie Ojczyzny i Kościoła, fot. Krzysztof Szaro

Zaborów – wieś w gminie Czudec, położona po obu stronach rzeki Wisłok, wzdłuż linii kolejowej nr 106 Rzeszów – Jasło i przy drodze wojewódzkiej nr 988 Babica – Warzyce. Sąsiaduje z: Czudcem, Przedmieściem Czudeckim, Wyżnem, Glinikiem Charzewskim, Glinikiem Zaborowskim i Nową Wsią. Zajmuje powierzchnię 650,14 ha i liczy 1074mieszkańców(2011 r.)[1]. Nazwa miejscowości należy do grupy nazw topograficznych. Po raz pierwszy została wymieniona w dokumencie wystawionym w 1279 r. przez legata papieskiego Filipa, potwierdzającym opatowi klasztoru cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny m.in. z de Zaborwo[2]. Mimo iż opactwo rościło sobie pretensje własnościowe do wsi[3], Zaborów od początku stanowił własność prywatną. W XIII–XV w. należał do starego rodu Machowskich[4], w XVI w. do Strzyżowskich[5]. W 1613 r. dobra czudeckie, w tym zamek, miasto Czudec wraz z przedmieściami oraz kilka wsi, m.in. Zaborowie nabył Jan Grabieński[6], po którym majątek odziedziczyli jego potomkowie. Początkiem XIX w. jeden ze spadkobierców, hrabia Karol Zboiński wydzierżawił wieś na kilka lat, a następnie w 1840 r. sprzedał Karolowi de Nitsche[7]. Po jego śmierci Zaborów odziedziczyła córka Karolina Wasilewska, a po niej Aleksandra Wiktorowa, po drugim mężu Uznańska. Ostatnim właścicielem wioski był Józef Wiktor[8], oficer do specjalnych poruczeń marszałka E. Rydza-Śmigłego.
Do połowy XX w. mieszkańcy Zaborowa z powodu braku własnej świątyni uczęszczali do sąsiednich parafii. 17 listopada 1947 r. biskup przemyski Franciszek Barda ustanowił w Zaborowie wikariat eksponowany, wydzielając go z parafii Czudec oraz częściowo z parafii Połomia i Strzyżów
[9]. W 1957 r. do Zaborowa przybył ks. Władysław Kowalski, który wsparł inicjatywę mieszkańców, w celu utworzenia prowizorycznej kaplicy. W tym samym czasie, mimo braku zezwolenia ówczesnych władz, podjęto budowę murowanego kościoła, poświęconego w 1958 r. Parafia liczy obecnie 1520 wiernych[10] i obejmuje Zaborów i część Glinika Charzewskiego.
Współcześnie funkcjonują tutaj m.in.: Parafia Rzymskokatolicka pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski (erygowana w 1947 r.), prowadzona przez Gminę Czudec Szkoła Podstawowa im. ks. Stanisława Konarskiego (od 1908 r., nadanie imienia – 5.02.1912 r.), Koło Gospodyń Wiejskich (od 1957 r.), Ochotnicza Straż Pożarna (od 1952 r.), Zespół Pieśni i Tańca „Zaborowiacy” (od 1974 r.) i in. W Zaborowie warto zobaczyć m.in.: znajdującą się przed kościołem parafialnym figurę Pana Jezusa w otoczeniu dzieci, wystawioną w 1975 r. z okazji 600-lecia diecezji przemyskiej ku czci poległym w obronie kościoła i Ojczyzny; 450-letni dąb szypułkowy – pomnik przyrody z drewnianą kapliczką Jezusa Frasobliwego, wykonaną przez miejscowego artystę ludowego – Jana Flagę; dąb pamięci poświęcony kapitanowi Stefanowi Kuzielowi; kilka przydrożnych kapliczek, w tym murowaną wzniesioną na przełomie XVIII/XIX w. przy stacji PKP; szerokie koryto rzeki Wisłok; przebiegającą w pobliżu linię kolejową z kilkoma przepustami i in. Ciekawostki: Od kilku lat na rzece Wisłok m.in. w Zaborowie organizowane są zawody wędkarskie, w tym dla dzieci z okazji Dnia Dziecka, dla dorosłych metodą spinningową lub spławikową. Najczęściej łowioną rybą jest ukleja, a ponadto płotka, kleń, kiełb, świnka i leszcz. Organizatorem imprez jest Zarząd Koła Polskiego Związku Wędkarskiego Nr 14 „Leszcz” w Czudcu.

 

Przypisy

  1. ^ Na podstawie Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, www.stat.gov.pl, [dostęp: 12.11.2016].
  2. ^ Por. F. Piekosiński, Kodeks dyplomatyczny Małopolski 1153–1333, t. II, Kraków 1886, s. 144.
  3. ^ Por. K. Baczkowski, Osadnictwo regionu strzyżowskiego do r. 1450, [w:] Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 80.
  4. ^ Por. S. Gawęda, Rozwój gospodarki wiejskiej od połowy XV do początków XVII wieku, [w:] Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 90.
  5. ^ Tamże, s. 105.
  6. ^ Por. A. Oliwińska -Wacko, R. Wacko, Dzieje Czudca, t. I, Rzeszów 2010, s. 86.
  7. ^ Tamże, s. 112.
  8. ^ Tamże, s. 117.
  9. ^ Por. Jubileuszowy Schematyzm Diecezji Rzeszowskiej, Rzeszów 2017, s. 1055.
  10. ^ Tamże, s. 1056.