Logo
Pogoda

18°C

  • sgps
  • e-puap
  • bip
  • Kontrast 1
  • Kontrast 2
  • Kontrast 3
  • Kontrast 4
Tłumacz

Tłumacz

STRZYŻÓW POGODA

Dobrzechów

wydrukuj
Dobrzechów

Na zdjęciu: Budynek główny Centrum Kształcenia Praktycznego w Dobrzechowie, fot. Dariusz Naworol

Dobrzechów – wieś w gminie Strzyżów, położona nad rzeką Wisłok, po obu stronach drogi wojewódzkiej nr 988 Babica – Warzyce i linii kolejowej nr 106 Rzeszów – Jasło. Zajmuje powierzchnię 788,26 ha i liczy 1649 mieszkańców (2011 r.)[1]. Sąsiaduje z: Tułkowicami, Grodziskiem, Tropiem[2], Strzyżowem, Gbiskami, Wysoką Strzyżowską i Markuszową. Nazwa miejscowości wywodzi się prawdopodobnie od staropolskiego imienia Dobrzech[3]. Pierwsza historyczna wzmianka potwierdzająca istnienie osady Dobrzechów pochodzi z 1185 r.[4], następnie z 1284 r.[5]  i z 1360 r.[6]  Do II połowy XVIII w. wieś stanowiła dobra zakonu cystersów[7]. W 1788 r. nabył ją Ignacy Skrzyński[8]. Później wioskę w formie posagu otrzymała jego wnuczka Teofila, zamężna z Andrzejem Edwardem Koźmianem, synem znanego polskiego poety Kajetana. W 1863 r. właścicielem Dobrzechowa wraz z przyległościami został hr. Roman Michałowski[9], który w miejsce starego dworzyska wybudował okazały pałac, spalony wraz z zasobną biblioteką w 1915 r. przez wojska rosyjskie[10].
Do XVIII w. kolatorami parafii dobrzechowskiej byli cystersi z Koprzywnicy, później właściciele Dobrzechowa. Pierwszy, sprzed 1425 r. drewniany kościół istniał tutaj do 1897 r.
[11]  Murowany w stylu neogotyckim wybudowano w latach 1888–1892 według projektu Teodora Talowskiego. 26 września 1908 r. w obecności biskupa przemyskiego, obecnie świętego Kościoła katolickiego ks. Józefa Sebastiana Pelczara, konsekracji świątyni dokonał jej budowniczy, wówczas już ks. bp Józef Karol Fischer[12]. Parafia w Dobrzechowie, należąca do najstarszych w regionie, liczy obecnie 4242 wiernych[13]  i obejmuje: Dobrzechów, Grodzisko (część), Kalembinę, Kozłówek, Kożuchów, Markuszową, Różankę (część) oraz Tułkowice.
Współcześnie w Dobrzechowie funkcjonują m.in.: Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika (erygowana w 1277 r.), Zespół Szkół, w skład którego wchodzi Przedszkole Publiczne i Szkoła Podstawowa im. Hugona Kołłątaja (szkolnictwo parafialne rozwijało się tutaj od ok. 1596 r. z przerwami, powstanie pierwszej szkoły trywialnej datuje się na 1855 r., od 1868 r. jako ludowa, w latach 1918 -1939 jako powszechna, po II wojnie światowej jako podstawowa, w latach 1999 – 2017 w skład placówki wchodziło także Publiczne Gimnazjum, nadanie imienia - 1973 r.) - jako jednostka organizacyjna Gminy Strzyżów, prowadzone przez samorząd powiatowy w Strzyżowie, utworzone na terenie dawnej cegielni Centrum Kształcenia Praktycznego (od 2014 r.), centrum medyczne Ban-Med, Koło Gospodyń Wiejskich (od 1931 r.), Ochotnicza Straż Pożarna (od 1896 r.), Ochotnicza Straż Pożarna „Florian” (od 2012 r.), Towarzystwo Przyjaciół Dobrzechowa (od 1987 r.), Parafialny Klub Sportowy „Korona” Dobrzechów (od 2002 r.), ośrodek zarybieniowy Polskiego Związku Wędkarskiego z zespołem stawów hodowlanych (urządzenia wodne, służące do prowadzenia stawów hodowlanych, wykonane zostały w latach: 1976–1980, modernizacja ośrodka w latach 2004–2008) i in.
W Dobrzechowie warto zobaczyć m.in.: neogotycką świątynię z pięknymi ołtarzami i jedną z niewielu wykonanych w stylu socrealistycznym polichromii z lat 50. XX w. we wnętrzu; kaplice i kapliczki z XVII, XVIII i XIX w.; pomnik ku czci powstańców styczniowych na cmentarzu parafialnym i in. Ciekawostki: Przez ponad sto lat Dobrzechów słynął z wysokiej jakości produktów ceramicznych wytwarzanych w cegielni istniejącej tutaj od 1870 r.
[14]  Dachówką dobrzechowską, z charakterystycznym odcieniem czerwieni, pokrytych jest do dzisiaj wiele domów w regionie, cegły produkowane do końca lat 80. XX w. były zaś powszechnie stosowane w budownictwie na tym terenie.

Przypisy

  1. ^ Na podstawie Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, www.stat.gov.pl, [dostęp: 2.02.2017].
  2. ^ Odmiana ustalona na podstawie Obwieszczenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. 2015 poz. 1636), Por.           http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Miejscowosci?nazwa=Tropie, [dostęp: 3.08.2018].
  3. ^ Por. T. Szetela, Dzieje Dobrzechowa. Opowieść o rodzinnej wsi, Rzeszów–Dobrzechów 2003, s. 21.
  4. ^ Tamże, s. 22.
  5. ^ Tamże, s. 24.
  6. ^ Plan odnowy miejscowości Dobrzechów. Załącznik do Uchwały Nr XXIV/218/08 Rady Miejskiej w Strzyżowie z dnia 20 listopada 2008 r., s. 7, www.strzyzow.pl, [dostęp: 2.02.2017].
  7. ^ Por. T. Szetela, dz. cyt., s. 41.
  8. ^ Tamże, s. 43.
  9. ^ Tamże, s. 209.
  10. ^ Por. L. Grzebień. Andrzej Edward Koźmian, [w:] Kwartalnik Społeczności Dobrzechowskiej „Życie Dobrzechowa”, 2011, nr 4, s. 3.
  11. ^ Por. Jubileuszowy Schematyzm Diecezji Rzeszowskiej 2016/2017, Rzeszów 2017, s. 1024.
  12. ^ Tamże.
  13. ^ Tamże, s. 1025.
  14. ^ Por. T. Szetela, dz. cyt., s. 95.