Logo
Pogoda

18°C

  • sgps
  • e-puap
  • bip
  • Kontrast 1
  • Kontrast 2
  • Kontrast 3
  • Kontrast 4
Tłumacz

Tłumacz

STRZYŻÓW POGODA

Cieszyna

wydrukuj
Cieszyna

 Na zdjęciu: Kapliczka przy drodze wojewódzkiej w Cieszynie, fot. Krzysztof Szaro

Cieszyna – wieś w gminie Frysztak, położona na lewym brzegu rzeki Wisłok i w dolinie potoku Stępinka, po części także w dolinie Wisłoka. Przez miejscowość przebiegają ważne szlaki o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, tj. m.in. droga wojewódzka nr 988 Babica – Warzyce (w kierunku Jasła i Krosna) oraz droga powiatowa nr 1320 R Cieszyna – Huta Gogołowska – Kamienica (do pow. dębickiego), a także linia kolejowa nr 106 Rzeszów – Jasło. Zajmuje powierzchnię 710,83 ha i liczy 1032 mieszkańców (2011 r.)[1]. Sąsiaduje z: Pstrągówką, Wiśniową, Jazową, Pułankami, Glinikiem Średnim i Stępiną. Teren Cieszyny wchodzi w skład trzech Parafii Rzymskokatolickich: pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Stępinie, pw. NMP Królowej Świata w Wiśniowej i pw. św. Jana Chrzciciela w Pstrągówce. J. Piętniewicz nazwę wsi wywodzi od niemieckiej nazwy Teschen (Cieszyn) i osadników niemieckich przybyłych na te tereny ok. XI w.[2]  A. Myszka opowiada się za jej pochodzeniem od nazwiska założyciela bądź właściciela, którym miałby być zwany Cieszon lub Cieszyn[3]. Cieszyna pisana jako Czeschunyn pojawia się w dokumencie wydanym przez króla Kazimierza Wielkiego, zezwalającym na założenie miasta Wisłok (Frysztaka) w 1366 r.[4]  Ks. W. Sarna pisze, że wieś najpierw była w posiadaniu cystersów, później przeszła na własność rodu Frysztackich[5]. Z kolei K. Baczkowski podaje, iż na przełomie XIV i XV w. Cieszyna stanowiła własność rycerską, pozostając prawdopodobnie w ręku Dziersława Konopki z rodu Bogoriów. Później należała do Wacława z Kożuchowa, Piotra z Falkowa i Dziersława ze Stępiny, który w 1436 r. odsprzedał ją Janowi, wójtowi Frysztaka[6]. Od XVI w. właścicielami Cieszyny byli m.in.: Frysztaccy, Firlejowie, Wychowscy (lub Wysoccy), a od 1873 r. Mycielscy[7].
Współcześnie we wsi funkcjonują m.in.: Koło Gospodyń Wiejskich (od 1887 r., reaktywacja w 1956 r.), Ochotnicza Straż Pożarna (od 1890 r.), Szkoła Podstawowa (od 1858 r.) obecnie jako jednostka organizacyjna Gminy Frysztak i in.
W Cieszynie warto zobaczyć m.in.: schron bojowy wchodzący w skład zbudowanego przez Niemców w okresie II wojny światowej kompleksu fortyfikacji; murowaną, przydrożną kapliczkę z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej z XIX w.; obiekty dawnego folwarku, gorzelni i in. Ciekawostki: Przez wiele lat w Cieszynie funkcjonował kamieniołom, poniżej którego w latach 1943–1944 zlokalizowano podobóz obozu pracy przymusowej w Szebniach. Pełnił on funkcję usługową dla załogi zespołu schronowego, który powstawał wówczas na granicy Cieszyny i Stępiny. Więźniowie z obozu pracowali m.in. przy budowie tego niemieckiego kompleksu wojennego i w cieszyńskim kamieniołomie
[8].

Przypisy

  1. ^ Na podstawie Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, www.stat.gov.pl, [dostęp: 6.10.2016].
  2. ^ Por. A. Myszka, Słownik toponimów powiatu strzyżowskiego, Rzeszów 2006, s. 9.
  3. ^ Tamże.
  4. ^ Por. ks. W. Sarna, Opis powiatu jasielskiego, Jasło 1908, s. 659.
  5. ^ Tamże.
  6. ^ Por. K. Baczkowski, Osadnictwo regionu strzyżowskiego do r. 1450, [w:] Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 76–77.
  7. ^ Por. ks. W. Sarna, dz. cyt., s. 660.
  8. ^ Por. B. Lubojemska, Frysztak. Zarys monograficzny, Krosno 2001, s. 177–179.