Logo
Pogoda

18°C

  • sgps
  • e-puap
  • bip
  • Kontrast 1
  • Kontrast 2
  • Kontrast 3
  • Kontrast 4
Tłumacz

Tłumacz

STRZYŻÓW POGODA

Synagoga w Czudcu

wydrukuj
Synagoga w Czudcu

Synagoga w Czudcu - pierwsza została wybudowana na początku XVIII w. Był to obiekt drewniany, zbudowany na wzór domu mieszkalnego. Bożnica ta spłonęła w wielkim pożarze, który w 1751 r. strawił szereg budynków w miasteczku. W 1754 r. właściciel Czudca - Wojciech Grabieński, na prośbę miejscowych Żydów, ofiarował drewno na budowę nowej synagogi i wystawił ją na swój koszt. Budowa ta nie obeszła się bez problemów. Czudecki pleban nie wyrażał zgody na budowę synagogi i dopiero konsystorz krakowski oraz zobowiązanie Żydów do danin na rzecz katolików, umożliwiły dokończenie budowy i to w wyznaczonej odległości od kościoła - 190 m. Drewniana synagoga, tak jak pierwsza, spłonęła przed rokiem 1795. Kolejna, tym razem murowana, wzniesiona po 1795 roku służyła miejscowym Żydom jako dom modlitwy do 1939 roku. W jej sąsiedztwie znajdowały się kirkut - cmentarz żydowski (obecnie teren rolniczy) oraz mykwa - budynek łaźni (kiedyś mieścił się tam urząd pocztowy). W czasie okupacji hitlerowcy wywieźli Żydów do getta w Rzeszowie, a synagogę wraz z cmentarzem zdewastowali. Po zakończeniu wojny obiekt przebudowano z przeznaczeniem na kino, zacierając oryginalne cechy architektury synagogalnej. Od 1973 roku w budynku mieści się Gminna Biblioteka Publiczna, w której od 1997 r. funkcjonuje Historyczna Izba Pamięci, poświęcona m.in. czudeckim Żydom. W Izbie Pamięci Dziedzictwa Żydów Czudeckich gromadzone są judaika, m.in.: fragmenty macew z miejscowego kirkutu, skrzydła drzwiczek „Aron ha-kodesz" z XVII w., fragment Tory na pergaminie XVIII w., „Zohar" - 23 t. w j. hebrajskim w tłumaczeniu na j. angielski, „menora chanukowa", lampki chanukowe, jarmułki, książki ze znakiem pieczętnym żydowskiej biblioteki. W sali tej można także zobaczyć figurę rabina w stroju żydowskim. Zdjęcie: Krzysztof Szaro.